GIA ĐÌNH PHẬT TỬ HUYỀN QUANG
MỤC ĐÍCH PHẬT PHÁP, bài số 1 bậc Kiên
MỤC ĐÍCH PHẬT PHÁP
Mục đích của GÐPT là đào tạo Thanh, Thiếu, Đồng Niên trở thành Phật tử chân chánh; góp phần xây dựng xã hội theo Tinh Thần Phật Giáo.
Nhưng lấy gì để đào tạo? Dựa vào đâu để xây dựng? Là huynh trưởng, mang trách nhiệm giáo dục các em chúng ta phải nắm vững vấn đề này hơn ai hết. Dĩ nhiên là lấy Phật Pháp để đào tạo, dựa vào Phật pháp để xây dựng. Vậy, chúng ta phải thông suốt mục đích của Phật pháp thì việc tu học cho bản thân và giáo dục các em mới đúng hướng. Nhưng trước khi tìm hiểu mục đích của Phật Pháp ta cũng cần biết Phật Pháp từ đâu mà hình thành?
I. Sự hình thành Phật Pháp:
Phát xuất từ lòng thương vô biên của Thái tử Tất Ðạt Ða, khi Ngài thấy chúng sanh đau khổ trong sự giành giựt cấu xé lẫn nhau để mưu cầu sự sống, trong đau đớn thảm khốc của già yếu, bệnh tật, chết chóc. Tình thương rộng lớn ấy khiến thái tử phải suy tìm cho ra nguyên nhân khổ đau và phương pháp diệt trừ đau khổ. Qua thực nghiệm và tu hành, lòng từ bi càng mở rộng, công năng tu tập càng tăng trưởng vượt qua chướng ngại thì trí tuệ càng sáng soi. Ðến lúc thái tử tập trung tư tưởng, chuyên tu thiền định thì trí tuệ Bát Nhã sáng chiếu tuyệt vời, nhìn rõ được nguyên nhân đau khổ và phương pháp diệt trừ nó. Tức là đã tu chứng giác ngộ, đạt quả vị Phật (sẽ được rõ hơn qua bài 'Cuộc đời đức Phật') và từ đó Phật pháp được hình thành qua công năng tu chứng giác ngộ ấy.
Vậy ta phải hiểu rằng: Ðức Phật không phải là đấng thượng đế tối cao hay vị thần linh mà chỉ là một con người. Nhưng con người đã giác ngộ và giải thoát, vượt lên trên tất cả. Như vậy, đạo Phật không phải là đạo thần quyền thì người theo đạo Phật không phải để mong sự cứu rỗi. Do đó, lời dạy của đức Phật (Phật Pháp) không phải là những giáo điều bắt tín đồ phải tuân theo để được sung sướng, để được an vui như những tôn giáo khác mà Phật Pháp chỉ là những lời truyền đạt kinh nghiệm tu chứng của một con người đã hoàn toàn giác ngộ. Ðức Phật đã mở rộng con đường tu tập cho mọi người chứ không đứng trên mây cao, tuyệt đối của an lạc, mà nhìn chúng sanh quằn quại trong bể khổ trầm luân để rồi độc quyền ban phát ân huệ. Ðức Phật muốn dìu dắt chúng sanh lên đỉnh cao của an lạc ấy, để ai ai cũng trở thành Phật (nếu theo đúng lời Phật dạy) vì Ðức Phật đã từng nói trong những lúc thuyết pháp: "Ta là Phật đã thành chúng sanh là Phật sẽ thành".
II. Phật pháp có phải là một hệ thống học thuyết không?
Như trên đã nhận định, Phật pháp cũng là một hệ thống học thuyết nhưng lại khác các học thuyết xưa và nay về cả căn bản lẫn danh từ và văn tự. Cho nên, chớ đem từ ngữ của học thuyết khác mà thay vào cho Phật Pháp.
III. Phật Pháp không những cho ta thấy được nguyên nhân của khổ đau mà còn chỉ chúng ta con đường giải thoát sự khổ, tiến lần đến cảnh an vui tự tại mà chính chúng ta phải tự cứu lấy mình chứ không phải Thượng Ðế hay vị thần linh nào ban cho chúng ta cả.
IV. Mục đích của Phật Pháp:
Trong bài trước chúng ta học hiểu về đại cương Phật Pháp, đến đây chúng ta lại thấy được sự hình thành Phật Pháp. Nếu nhận thức được cuộc đời là vô thường biến dịch không ngừng, là khổ đau chồng chất vì vô minh mê lầm, cái "Ta" cũng không tồn tại, là uế nhiễm, là vọng động, (Bài Ðại Cương Phật Pháp) thì mục đích của Phật Pháp là đưa con người từ khổ đau đến an vui, từ mê lầm đến giác ngộ, từ chỗ trói buộc phiền não đến chỗ giải thoát tự tại.
- a. Ðưa chúng ta đến "chơn thường". Khi tu hành đạt đến quả vị thì không còn bị luật vô thường chi phối. (sẽ được học kỹ ở các bậc sau).
- b. Ðưa chúng ta tới "chơn lạc", sự an vui trọn vẹn và bất tận.
- c. Ðưa chúng ta tới "chơn ngã". Khi tu hành được giải thoát hoàn toàn sẽ ra khỏi những trói buộc, làm cho con người đầy đủ năng lực để thực hiện ý nguyện tốt đẹp của mình.
- d. Ðưa chúng ta tới "chơn tịnh". Người tu hành gạn lọc được bao nhiêu ô trược của cuộc đời để sống một cuộc sống trong trắng tinh khiết, an nhiên tự tại, không vướng chút bợn nhơ của trần tục.
Đứng trên phương diện thực tế mà nói, thì Phật Pháp với căn bản Từ Bi sẽ giúp cho nhân loại yêu thương nhau hơn, ánh sáng trí tuệ sẽ làm cho nhân loại bớt si mê lầm lạc, thấy được đâu là giá trị thật, đâu là lừa dối. Ngoài ra, nhờ tinh thần bình đẳng tuyệt đối, Phật Pháp sẽ san bằng những bất công của xã hội nhân loại và làm cho cảnh giới Ta Bà được hòa vui trong tình nhân loại đại đồng.
Nếu nói một cách ngắn gọn thì mục đích Phật Pháp là diệt trừ tham dục vì tham dục là cội gốc của đau khổ mê lầm. Kinh Dhammapada (Pháp Cú) có nói: "những người say đắm theo dục, tự lao mình trong lưới buộc như nhện giăng tơ. Ai dứt được sự buộc ràng, không còn dính mắc nữa thì sẽ xa mọi tiếng khổ để ngao du tự tại." (câu 347).
Tóm lại, mục đích của Phật Pháp là đưa Ðạo vào Ðời "khai thị chúng sanh" để chúng sanh được "ngộ nhập Phật tri kiến".
V. Học Phật Pháp như thế nào?
Ðã rõ mục đích của Phật Pháp thì ta nên học Phật Pháp như thế nào?
- Đạo Phật là đạo Từ Bi, giải thoát. Nhưng nếu chúng ta học Phật Pháp với tâm niệm mong tìm hạnh phúc riêng tư, cầu sự an ổn cho mình, giải quyết cái chết cho mình v.v… thì hoàn toàn trái ngược với Phật Pháp. Ta không nên vì lợi ích riêng tư mà không nghĩ đến những người, những chúng sanh đang đau khổ xung quanh ta. Chúng ta phải thực hành lời nguyện mà chúng ta thường nguyện trước bàn thờ: "…Từ Bi gia hộ cho chúng đệ tử tâm Bồ Ðề vững chắc, tự giác, giác tha, giác hạnh viên mãn, cùng chúng sanh trong Pháp giới tội chướng tiêu trừ, căn lành tăng trưởng, một thời đồng chứng Vô Thượng chánh đẳng, chánh giác".
- Là Phật tử, chúng ta phải học Phật Pháp không chỉ bằng lý thuyết mà còn học qua đời sống, đức hạnh, và hành động của đức Phật nữa.
- Học Phật Pháp không phải là học suông, học phải suy nghĩ để hiểu rốt ráo. Hiểu để thực hành thấu đáo và tự mình tu chứng.
- Một điều cần thiết nữa, như ta đã biết, Phật Pháp khác hẳn với các học thuyết khác. Vì vậy, không nên hiểu Phật Pháp một cách nông cạn qua từ ngữ thường dùng hằng ngày, hoặc hiểu Phật Pháp qua các danh từ, từ ngữ học thuyết khác. Chẳng hạn như chữ "Nghiệp" tuy rằng, tương đồng với chữ "động tác" nhưng chữ động tác không mang đầy đủ nghĩa “hành động có ý chí” như chữ "nghiệp." Chữ "quán đãi" cũng vậy, nếu chỉ hiểu sơ qua thì ai cũng tưởng tương đồng như chữ "đối đãi" nhưng thực ra chữ đối đãi chỉ là do ý niệm. Chữ "thị hiện" trong đạo Phật cũng thế, khác xa với chữ "giáng sanh" của các tôn giáo khác. Chữ "Tự giác", "Giác ngộ" mà chúng ta thường dùng ngoài đời với chữ "Tự giác", "Giác ngộ", trong đạo Phật cũng khác nhau xa. Còn những chữ "vọng động", "chơn như" v.v... Thì phải đi sâu vào Phật Pháp mới hiểu đúng đắn được nghĩa của chúng. Vì vậy, chúng ta cần phải học hiểu từ ngữ Phật giáo rốt ráo để tránh việc hiểu sai lầm vấn đề.